Cây keo hay còn gọi là cây gỗ keo, thuộc chi Keo, danh pháp khoa học là Acacia, có nguồn gốc tại đại lục cổ Gondwana. Trong tiếng Anh, các loài ở Australia gọi chung là wattle (cây keo Úc), còn các loài châu Phi và châu Mỹ gọi chung là acacia (cây keo). Hiện nay loại cây này được trồng khá phổ biến ở nước ta. Hãy cùng Máy Băm GREEN MECH tìm hiểu xem cây gỗ keo là gì và ứng dụng của cây gỗ keo.
MỤC LỤC
Cây gỗ keo là gì?
Cây gỗ keo là một loại cây dễ trồng, có khả năng thích nghi với các loại đất nghèo chất dinh dưỡng, ở những nơi thời tiết khắc nghiệt. Cây keo có lá hình lông chim phứ, tuy nhiên, ở một số loài đặc biệt tại Australia và các đảo trên Thái Bình Dương thì các lá chét bị triệt tiêu và các cuống lá có dạng phẳng và bẹt, hướng lên trên, có tác dụng giống như lá. Chúng được gọi là cuống dạng lá. Cuống lá có hướng thẳng đứng giúp bảo vệ cho loài cây này không bị quá nóng do ánh sáng dữ dội của Mặt Trời, do đó chúng chắn ít ánh sáng hơn so với các lá cây nằm ngang. Một số thiếu cả lá lẫn cuống dạng lá nhưng có cành dạng lá, là một phần của thân cây đã biến đổi thành dạng tương tự như lá để có chức năng quang hợp.
Đặc tính sinh trưởng và đặc điểm hình thái của cây keo
Cây keo có hoa nhỏ gồm 5 cánh, gần như ẩn kín trong các nhị hoa dài và được phân bổ trong các cụm hoa dày đặc dạng hình cầu hay hình trụ. Hoa keo có màu vàng hay màu kem, màu hơi trắng hay thậm chí là tía (chẳng hạn Acacia purpureapetala) hoặc đỏ (trong loài được trồng gần đây Acacia leprosa). Có một số loài keo thường có gai, đặc biệt ở các loài sinh trưởng trong khu vực khô cằn. Chúng thường là các cành bị ngắn đi, cứng và sắc, hoặc đôi khi là lá kèm dạng lá biến hóa thành.Các lá kèm giống như gai lớn thường rỗng, cung cấp nơi làm tổ cho các loài kiến. Chúng ăn các chất được tiết ra trên cuống lá và các loại thức ăn kỳ dị ở chóp lá chét. Ngược lại, chúng cũng bảo vệ cho cây chống lại những loài côn trùng ăn lá. Hiện nay, cây keo được trồng với quy mô ngày càng lớn, phổ biến nhất ở miền Bắc.
Các loại cây gỗ keo
– Keo lai : Cây Keo Lai có khả năng sinh trưởng và phát triển nhanh, cho chất lượng gỗ cao, ổn định. Keo Lai có thể chống chịu sâu bệnh tốt, thích ứng với thời tiết khô hạn. Vì thế, Keo Lai được trồng nhiều trên địa bàn Bình Phước và các tỉnh Nam Bộ.
Thời gian gần đây, giá keo lai tăng cao do thị trường tiêu thụ và xuất khẩu gỗ keo đang phát triển, các doanh nghiệp xuất khẩu thành phẩm từ gỗ keo ký được những hợp đồng lớn.
– Keo dậu : là một loài cây gỗ nhỏ, loài cây này tại Việt Nam thường được trồng làm hàng rào nên người ta thường gọi là keo dậu, Cây keo dậu có tán rộng, vỏ cây màu xám. Lá thuộc dạng lá kép lông chim 2 lần chẵn, trên cuống lá cấp 1 có các tuyến hình.
+ Hoa mọc theo tràng, tràng hoa màu trắng. Quả tạo thành chùm. Hạt khi xanh có thể ăn được và thường dùng làm thuốc trục giun, khi quả chín, hạt chuyển màu nâu đen.
+ Hiện nay nó được coi như là một nguồn cung cấp than củi và năng lượng, Quả và lá keo dậu có thể dùng làm thức ăn phụ cho gia súc. keo dậu còn là 1 loài cây tiên phong phục hồi rừng. Bột keo dậu là thức ăn bổ sung caroten, vitamin, khoáng chất cho gia cầm và gia súc non.
+ Cây keo dậu sinh trưởng tốt trên đất thoát nước, ít chua, có thể thích ứng với đất mặn vừa ven biển. Keo dậu chịu khô hạn rất tốt nhưng không chịu úng đặc biệt là khi còn non. Ở nhiều vùng thì nó lại bị coi là loại thực vật xâm hại.
– Keo vàng : còn gọi là Mimosa vàng, là một loài thực vật thuộc họ đậu. Loài này phân bố ở đông nam nước Úc từ bán đảo Eyre phía Nam của Nam Úc vào phía tây tiểu bang Victoria và phía Bắc vào nội địa khu vực phía nam.
+ Cây keo vàng cao từ 3 đến 8 m, Vỏ cây thường có màu nâu đậm hoặc xám mịn lúc còn bé và nhăn lại và sần sùi khi đã già. Cành không có hoa hoặc phủ hoa trắng. Các cây trưởng thành không có lá thật nhưng có cuống lá dẹt từ từ các cành, có màu xanh lá cây sáng hoặc tối. Cuống lá hình lưỡi liềm, dài từ 9 đến 15 cm, và rộng từ 1 đến 3,5 cm.
+ Hoa nở từ tháng 7 đến tháng 9, Những chùm hoa vàng tươi mọc thành nhóm từ 40 đến 80 bông, chùm dài 2,5 – 9 cm.
+ Keo vàng đã được trồng ở các vùng ôn đới trên thế giới để lấy chất tannin trong vỏ cây, vì nó cung cấp năng suất cao nhất trong tất cả các cây keo.
+ Keo vàng đã được trồng ở các vùng ôn đới trên thế giới để lấy chất tannin trong vỏ cây, vì nó cung cấp năng suất cao nhất trong tất cả các cây keo.
+ Buôn bán gỗ bị giới hạn bởi kích thước nhỏ của cây, nhưng nó có giá trị cao khi làm gỗ nhiên liệu.
+ Những bông hoa thơm đã được sử dụng để làm nước hoa và sản xuất mật ong.
– Và đặc biệt là loài keo vàng, xưa đã là biểu tượng hoa chính thức của Úc trong nhiều năm, nó đã không được đồng ý trong hai trăm năm.
Ứng dụng của cây gỗ keo
Tại Việt Nam, các loài cây keo tai tượng (Acacia mangium) và keo lá tràm (Acacia auriculiformis) được trồng để làm nguyên liệu cho máy băm gỗ sản xuất giấy, cải tạo vườn rừng, loại keo này được sử dụng trong công nghiệp sản xuất nước hoa do nó có mùi thơm rất mạnh. Gỗ Keo lai to, tròn là nguyên liệu cho máy nghiền gỗ thành mùn cưa sử dụng để sản xuất đồ nội thất xuất khẩu. Cây keo với đường kính từ 17-18 cm trở lên có giá cao hơn hẳn so với giá nguyên liệu dùng để sản xuất giấy. Ngoài ra keo lai còn dùng làm gỗ dán, ván dán cao cấp, gỗ xẻ dùng trong xây dựng,….Cây keo ngày càng được trồng với quy mô lớn, nhằm nhanh chóng phủ xanh đồi núi trọc keo được trồng thành rừng, hai bên đường quốc lộ, được trồng trong các công viên, để ngăn bụi cho các ngôi nhà, keo được trồng để tạo bóng mát trong các sân trường, để lấy gỗ, để chống sói mòn,….
Máy Băm Gỗ GREEN MECH
Trên đây là một số thông tin về cây gỗ keo mà Máy Băm GREEN MECH muốn chia sẻ với các bạn. Hi vọng rằng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cây gỗ keo và những giá trị mà nó mang lại cho đời sống con người.
